ရတနာဆုိတဲ့အဓိပၸါယ္က “ရတႎ ဇေနတီတိ ရတနံ” လူတုိင္းရဲ႕စိတ္ကုိ ႏွစ္သက္ျခင္းကုိျဖစ္ေစတတ္ ေသာေၾကာင့္ “ရတနာ” ဟုဆုိပါသည္။ ေလာကတြင္ “ရတနာ” အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိ၏။ ထုိရတနာတုိ႔ကုိ အုပ္စုအလုိက္ တူညီရာတူညီရာခြဲျခားျပရလွ်င္ ဘာသာေရးအေနနွင့္ ရတနာသုံးပါးရွိ၏။ ထုိ႔အျပင္ သဒၶါ သီလ သုတ စာဂ ပညာ ဟိရီ ၾသတၱပၸဟုဆုိအပ္ေသာ ေလာကုတၱရာရတနာခုႏွစ္ပါးကုိ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက မိန္႔ၾကား ေတာ္မူခဲ့သည္။ ေလာကီရတနာလက္၀တ္တန္ဆာေတြျဖစ္ေသာ ေရႊ ေငြ ပုလဲ ပတၱျမား ေၾကာင္မ်က္ရြဲ စိန္ သႏၲာ အားျဖင့္သက္မဲ့ရတနာခုႏွစ္ပါးရွိသလုိ သက္ရွိအားျဖင့္ သားရတနာ သမီးရတနာ ဆင္ရတနာ ျမင္းရတနာ ႏြားလားဥသဘရတနာ စသည္ျဖင့္ရွိ၏။ ေလာကတြင္ လူတုိင္းလူတုိင္း ရတနာဆုိသည့္အရာကုိ ႏွစ္သက္ျမတ္ နုိးမွဳျခင္းတူညီသလုိ တန္ဖုိးလည္းထားတာျခင္းလည္း တူညီၾက၏။ ရယူပုိင္ဆုိင္လုိျခင္းလည္း တူညီၾက၏။ သုိ႔ေသာ္ျငားလည္း လူတုိင္းလူတုိင္းမွာမတူကြဲျပားသည့္လုိအင္ဆႏၵမ်ားရွိၾကေလေသာေၾကာင့္ သက္ရွိသက္မဲ့ စသည္အားျဖင့္ကြဲျပားေနေသာ ရတနာမ်ား၏အေပၚမွာ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏုိးတန္ဖုိးထားမွဳမ်ားလည္း ကြဲျပားလာၾက ေတာ့၏။ အခ်ိဳ႕က ေရႊကုိတန္ဖုိးထားၾကသလုိ အခ်ိဳ႕ကလည္း ေငြကုိတန္ဖုိးထားၾက၏။ အခ်ိဳ႕က ပတၱျမားကုိ တန္ဖုိးထားၾကသလုိ အခ်ိဳ႕ၾကျပန္ေတာ့ စိန္စသည္ကုိတန္ဖုိးထားၾကျပန္၏။ တစ္ခ်ိဳ႕ၾကျပန္ေတာ့လည္း သက္ရွိ ျဖစ္တဲ့ သားရတနာသမီးရတနာ ဆင္ျမင္းစေသာသက္ရွိသတၱ၀ါေတြကုိ တန္ဖုိးထားတတ္ၾကျပန္၏။ ရတနာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔ကုိ တန္ဖုိးထားသတ္မွတ္မွဳမ်ားမည္သုိ႔ပင္ကြဲျပားျခားနားေနပါေစ ထုိရတနာမ်ားကုိ တန္ဖုိးထား သတ္မွတ္ေနၾကသူမ်ား၏ေနာက္ကြယ္မွ အႏွစ္သာရအစစ္အမွန္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ရွာေဖြသင့္ေပသည္။ ထုိရတနာ မ်ားကုိ တန္းဖုိးထားေနၾကသူမ်ား၏ေနာက္ကြယ္မွ တကယ့္ရလဒ္အစစ္အႏွစ္သာရကား အဘယ္နည္း။
မည္သည့္ “ရတနာ” မဆုိ သူအတုိင္းတာနဲ႔သူေတာ့တန္ဖုိးရွိၾက၏။ ထုိသုိ႔တန္ဖုိးရွိေနသည့္အတြက္ ေၾကာင့္ပင္ လူတုိင္းကတန္ဖုိးထား ၾကသည္ဟုဆုိလွ်င္ မွားမည္မထင္ေပ။ ဘာသာတရားနွင့္ပတ္သက္ေသာ ရတနာေတြကုိ ေလာကုတၱရာရတနာဟုေခၚဆုိၾကသလုိ ေလာကီအဆင္တန္ ဆာျဖစ္ေသာ ေရႊေငြစိန္ေက်ာက္ စေသာရတနာေတြကုိေတာ့ ေလာကီရတနာဟုေခၚဆုိၾက၏။ ဘာသာတရားနွင့္ပါတ္သက္ေသာရတနာတုိ႔၏ တန္ဖုိးကုိ ဤေနရာ၌အက်ယ္တ၀င့္မေရးေတာ့ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဘာသာတရားႏွင့္ပါတ္သက္ ေသာရတနာတုိ႔၏အဓိပၸါယ္ႏွင့္ ၄င္းတုိ႔၏အႏွစ္သာရကား အလြန္အင္မတန္မွက်ယ္၀န္းမ်ားျပားလွသလုိ ဘက္ေပါင္းစုံကေနျပည့္စုံေအာင္တင္ျပဖုိ႔ရန္လည္း အလြန္တရာမွသိမ္ေမြ႔နက္နဲခက္ခဲလွ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘာသာ တရားနွင့္ပါတ္သက္ေသာ ရတနာမ်ား၏အႏွစ္သာရႏွင့္အဓိပၸါယ္တုိ႔ကို အက်ယ္တ၀င့္မေရးသားေတာ့ပဲ အနည္းအက်ဥ္းေလာက္သာေရးသား၍ ေနာင္တခ်ိန္တြင္ အလ်င္းသင့္သလုိေဖာ္ျပေရးသားပါမည္။ ဤေနရာ၌ ေလာကီရတနာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ေရႊ ေငြ စိန္ ေက်ာက္စသည့္ရတနာ တုိ႔၏အေၾကာင္းအရာတုိ႔ကုိသာ ဤေနရာ၌ အက်ယ္တ၀င့္တင္ျပသြားပါမည္။ ပထမဆုံးအေနျဖင့္ ေလာကီရတနာျဖစ္ေသာေရႊအေၾကာင္းကုိ ေရးသားတင္ျပရလွ်င္ ေရႊကုိ လူတုိင္းနီးပါးႏွစ္သက္ျမတ္နုိးၾကသည္ဟုဆုိပါလွ်င္လြန္မည္မထင္ေပ။ ေရႊကုိ မည္သည့္ေခတ္ေလာက္ကတည္းက လူေတြစတင္၍အသုံးျပဳလာခဲ့ၾကသနည္းဟု ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ မည္သူကေရႊကုိစတင္ေတြ႕ရွိသည္ဆုိသည့္အခ်က္ကုိ ေသခ်ာစြာမေျပာနုိင္ၾက ေသာ္လည္း ေရႊကုိလူေတြ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆၀၀ ေက်ာ္ ဘီစီ ေလာက္ကတည္းက စတင္ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၾကၿပီး အီဂ်စ္ ဂရိ ေရာမႏွင့္ အာဖရိကတုိက္ရွိလူမ်ားစြာတုိ႔သည္ ေရႊကုိ စတင္အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္ဟုေတြ႔ရွိရ၏။ ယခုအခါ ရွာေဖြေတြ႔ရွိမွဳ အတုိင္းအတာအားျဖင့္ အနည္းမ်ားကြာျခား ေကာင္းကြာျခားနုိင္ေသာ္လည္း ေရႊကုိ နုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တြင္ရွာေဖြေတြ႔ရွိေနၾက၏။ ေခတ္ေတြစနစ္ေတြ တုိးတက္ေျပာင္းလည္းလာေသာအခါ ေရႊကုိ ေရႊျဖဴ- Platinum ေရႊ၀ါ-Gold ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးနွစ္စားခြဲျခား၍ထုတ္ လုပ္လာနုိင္ခဲ့ၾက၏။ ေရြကုိ Barter- အာမခံစနစ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ဟုိေရွးယခင္ကတည္းက အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္ဟုမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိလည္း ကမၻာေပၚတြင္ရွိေသာ နုိင္ငံေတာ္အစုိးရ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္လည္းေကာင္း ကုန္သည္ပြဲစားမ်ားသည္ လည္းေကာင္း ေရႊကုိ္ အာမခံပစၥည္းတစ္ခု အေနနွင့္ဘဏ္ေတြမွာအပ္ႏွံထားၾကသလုိ စီးပြါးေရးေရာင္းကုန္ ပစၥည္းတစ္ခုအေနအားျဖင့္လည္း ေရာင္း၀ယ္မွဳ ေတြကုိယခုေခတ္ကာလတုိင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္ကလည္း အနာပိဏ္ သူေ႒းႀကီးသည္ ေဇတမင္းသား၏ဥယ်ာဥ္ေတာ္ကုိ၀ယ္ယူဖုိ႔ရာ အတြက္ မိမိပုိင္ဆုိင္ေသာေရႊဒဂၤါး အသျပာမ်ားကုိ အခ်င္းခ်င္းထိေအာင္ခင္းကာ ၀ယ္ယူခဲ့ရသည္ဟု ပိဋကတ္ စာေပတုိ႔၌ေတြ႔ရွိရ၏။ ကမၻာ့စီးပြါးေရးေစ်းကြက္ျဖစ္ေသာ Stock share ေစ်းေတြမွာလည္း ေရႊေစ်း၏အတက္ အက်ေပၚမွာမူတည္၍ ေစ်းအေရာင္းအ၀ယ္ကိစၥေတြကုိ စကားေျပာဆုိၾက၏။ မိမိနုိင္ငံ၏ေငြေၾကးစနစ္ေတာင့္ တင္းခုိင္မာမွဳရွိလာေစရန္အတြက္ နုိင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဆြစ္ဇာလန္နုိင္ငံရွိကမၻာ့ဘဏ္ႀကီးတြင္ ေရႊကုိ အာမခံအေနျဖင့္ စေဘာ္တင္၍ထား ၾကသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ေရႊသည္ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၌ အေရးပါ အရာေရာက္ေသာ ပစၥည္းတစ္ခုအျဖစ္ တည္ရွိေနသည္မွာသိသာထင္ရွားလွ၏။ ေရႊကို အစုိးရနွင့္ကုန္သည္ ပြဲစားလူတန္းစားမ်ားသာ အသုံးျပဳၾကသည္မဟုတ္ သာမန္လူတန္းစားတုိ႔လည္းအျမတ္တနုိး၀ယ္ ယူ၀တ္ဆင္ တတ္ၾကသည္ကုိေတြ႔ရွိရ၏။ တစ္ခ်ိဳ႕တစ္ခ်ိဳ႕ေသာလူေတြကလည္း “ရွိေတာ့တန္ဆာ မရွိေတာ့ ၀မ္းစာ” ဆုိေသာေလာကစကားအတုိင္း စီးပြါးေရးအဆင္ ေျပေနစဥ္အခ်ိန္မွာ လက္၀တ္တန္းဆာအေနႏွင့္၀တ္ဆင္ ေလ့ရွိၾကၿပီး စီးပြါးေရးအဆင္မေျပေသာအခါ ထုိလက္၀တ္ရတနာမ်ားကုိေရာင္းခ်ကာ စားေသာက္ၾက၏။ ဘာသာေရးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အေဆာက္အဦးမ်ားတြင္လည္း ေရႊကုိအျမတ္တနုိးတန္ဖုိးထားကာ လွဴဒါန္းေလ့ ရွိၾကသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား၌အသုံး၀င္ေသာ တန္ဖုိးလည္းအလြန္ရွိေသာ ေရႊကုိ လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႏွစ္သက္ၾက တန္ဖုိးထားၾကသည္မွာ အျပစ္ဆုိ ဖြယ္ရာမရွိေပ။
ထုိ႔အတူပင္ ေရႊထက္တန္ဖုိးႀကီးေသာပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကား လူ႔ေလာကတြင္ထင္ထင္ရွားရွားရွိေနပါသည္။ ထုိပစၥည္းကား စိန္ဆုိေသာ ရတနာပစၥည္းပင္ျဖစ္သည္။ စိန္ကုိ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၄၀၀ ေက်ာ္ ဘီစီ အခ်ိန္ေလာက္ကတည္းက အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့သည္ ဟုသိရပါသည္။ ယခုအခါမွာေတာ့ စိန္ကုိ အိႏၵိယ အာဖရိက ကေနဒါ ရုရွား ဘရာဇီး ႏွင့္ ၾသစေတးလွ်နုိင္ငံတုိ႔တြင္လည္း တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ၾကားသိရပါသည္။ ေရႊဆုိေသာ ရတနာကုိ နုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ရွာေဖြေတြ႔ရွိနုိင္ေသာ္လည္း စိန္ဆုိေသာ ရတနာပစၥည္းသည္ ေရႊကဲ့သုိ႔မဟုတ္ေပ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံအနည္းအက်ဥ္းေလာက္မွာသာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိနုိင္ေသာပစၥည္းျဖစ္ပါသည္။ စိန္ကုိစတင္ေတြ႔ရွိစဥ္အခါက အျဖဴေရာင္တစ္မ်ိဳးတည္းကုိသာေတြ႔ ရွိခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္ စိန္ကုိအေရာင္အေသြကိုစုံလင္စြာျဖင့္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိလာခဲ့ၾကၿပီျဖစ္ပါသည္။ ထုိကာလာမ်ားကုိေဖာ္ျပရလွ်င္ အ၀ါေရာင္ အညိဳေရာင္ မီးခုိးေရာင္ အျပာေရာင္ အစိမ္းေရာင္ အနက္ေရာင္ ပန္းေရာင္ မရမ္းေရာင္ လိေမၼာ္ေရာင္ ခရမ္းေရာင္ အနီေရာင္ ဟူ၍အေရာင္မ်ားစြာကုိ ရွာေဖြေတြ႔ရွိလာခဲ့ၿပီျဖစ္ သည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္အေနျဖင့္ စိန္ဟူေသာေက်ာက္ရုိင္း တစ္ပြင့္ျဖစ္လာဖုိ႔ရာအတြက္ “ဟုိ……လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမီလီယမ္ (Million) ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ဘီလီယမ္ (Billion) ေပါင္းမ်ားစြာေလာက္က ကမၻာေျမျပင္ႀကီး၏ ေအာက္ မုိင္တစ္ရာႏွင့္ တစ္ရာေက်ာ္၀န္းက်င္ေလာက္ရွိေသာေနရာတြင္ သန္႔စင္ေသာကာ ဘြန္ေက်ာက္မ်ားကုိ အလြန္အင္အား ျပင္းလွေသာအပူရွိန္မ်ား၏ ဓာတ္သတၱိမ်ားနွင့္ အလြန္ျပင္းထန္ေသာ ကမၻာ့ဖိအားမ်ားေၾကာင့္ ကာလာမရွိေသာစိန္ရုိင္းေက်ာက္မ်ားအျဖစ္ ေရာက္ရွိေစခဲ့သည္” ဟု ပညာရွင္မ်ား၏ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ေလ့လာ ဖတ္ရႈရပါသည္။ ေလာကမွာ အမာေၾကာဆုံးအရာကုိညႊန္ျပပါဟုဆုိလာလွ်င္လည္း စိန္ကုိသာညႊန္ျပရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ေသာအခ်က္ေတြေၾကာင့္ပင္ ရတနာဆုိေသာအရာသည္ ေနရာတုိင္းမွာရွာေဖြ၍မေတြ႔ရွိနုိင္ သလုိ လြယ္လြယ္ျဖင့္လည္းမရရွိနုိင္ေပ ထြက္ေပၚလာဖုိ႔ရာလည္း အလြန္တရာမွခဲရင္းလွ၏။ ေပၚထြက္လာလွ်င္ လည္း ထုိရတနာႏွင့္ထုိက္တန္ေသာကံရွိ သူမ်ားသည္သာ ၀တ္ဆင္ခြင့္ပုိင္ဆုိင္ခြင့္မ်ားကိုရရွိနုိင္ၾကေပသည္ဟု ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ျငားလည္း ေလာကလူသားတုိင္းသည္ ပုထုဇဥ္သဘာ၀အရ ရတနာေတြကုိအျမတ္တနုိးတန္ဖုိးထားၾကသလုိ ရယူပုိင္ဆုိင္လုိစိတ္ေတြလည္းအနည္း ႏွင့္အမ်ား ဆုိသလုိရွိၾကသည္ဟုဆုိလွ်င္ လြန္မည္မထင္ေပ။ ထုိရယူပုိင္ဆုိင္လုိေသာ ေလာဘတဏွာေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာလူမ်ားသည္ သမၼာအာဇီ၀ျဖင့္ ေရႊေငြစိန္ေက်ာက္စေသာရတနာပစၥည္းေတြကုိ ရေအာင္ရွာေဖြ စုေဆာင္းတတ္ၾကသလုိ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာလူမ်ားကေတာ့ မိစၧာဇီ၀ျဖင့္ ေရႊေငြစိန္ ေက်ာက္စတဲ့ရတနာပစၥည္း ေတြကုိ နည္းမ်ိဳးစုံသုံး၍ရေအာင္ရွာေဖြစုေဆာင္းၾက၏။ ထုိသုိ႔ရွာေဖြၾကသူမ်ားတြင္ ရသူေတြရွိသၾကလုိ မရသူ မ်ားလည္းရွိၾက၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ ရတနာဆုိေသာပစၥည္းသည္ကား ထုိက္မွရယူနုိင္ေသာပစၥည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ မရရွိေသာ သူမ်ားသည္ စိတ္ဆင္းရဲ စိတ္ဓာတ္က်၀မ္းနည္းမွဳေတြျဖစ္ၾကရသကဲ့သုိ႔ ရယူပုိင္ဆုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳ ေမာ္ၾကြားမွဳေတြ စိတ္ဓာတ္တက္ၾကြမွဳစေသာ ကိေလသာ စိတ္ေတြ ျဖစ္လာၾက၏။
ထုိအေၾကာင္းကုိပင္ဘုရားရွင္က အဂၤုတၱရနိကာယ္ န၀ကနိပါတ္ သတၱ၀ါသ၀ဂ္ တဏွာမူလကသုတ္ ေတာ္မွာ တဏွာအရင္းခံရွိေသာ တရား(၉)ပါးကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒီတရား(၉)ပါးမွာ “ရယူပုိင္ဆုိင္လုိ ျခင္းဆုိတဲ့ တဏွာကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ရွားမွီးျခင္းျဖစ္တယ္။ ရွာမွီးျခင္းကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ရရွိျခင္းျဖစ္ တယ္။ ရရွိျခင္းကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ျခင္းျဖစ္တယ္။ (ဆုိလုိသည္မွာ ရရွိလာေသာ ဥစၥာပစၥည္းေပၚမွာ အလုိရွိတာ အလုိမရွိတာ လွတာမလွတာ ေကာင္းတာမေကာင္းတာေတြကုိႀကံစီဆုံးျဖတ္ျခင္း ရရွိလာေသာ ဥစၥာပစၥည္းေတြအေပၚမွာ ဒီဟာကကရူပါရုံေတြခံစားဖုိ႔ ဒီဟာကသဒၵါရုံေတြခံစားဖုိ႔စသည္ျဖင့္ အာရုံငါးပါး ကာမဂုဏ္တရားေတြခံစားဖုိ႔ရာ စီမံဆုံးျဖတ္ျခင္းႏွင့္ ဒီဟာကငါ့အတြက္ ဒီဟာကသူတစ္ပါးေတြအတြက္ ဒီဟာကသုံးဖုိ႔စြဲဖုိ႔ ဒီဟာကသိမ္းဆည္းထားဖုိ႔ စသည္ျဖင့္စီမံဆုံးျဖတ္ျခင္းကုိဆုိလုိပါသည္ဟု အ႒ကထာဆရာက ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္) ဆုံးျဖတ္ျခင္းကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ဆႏၵရာဂျဖစ္တယ္။ ဆႏၵရာဂကုိ အေၾကာင္းျပဳ ၿပီးေတာ့ ငါ ငါ့ဟာဟူေသာ အားႀကီးေသာဆုံးျဖတ္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ငါ ငါ့ဟာ ဟူေသာအားႀကီး ေသာဆုံးျဖတ္ျခင္း ကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ သုိမွီးသိမ္းဆည္းျခင္းျဖစ္တယ္။ သုိမွီးသိမ္းဆည္းျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ မနာလုိ၀န္တုိမွဳ“ဣႆာမစၧရိယ” ျဖစ္တယ္။ မနာလုိ၀န္တုိမွဳ “ဣႆာမစၧရိယ” ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းေတြျဖစ္လာတယ္။ ေစာင့္ ေရွာက္ျခင္းကုိအေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ တုတ္ ဓားစေသာလက္နက္ ေတြကုိ ကုိင္ေဆာင္ျခင္း ခုိက္ရန္ျဖစ္ ျခင္းျငင္းခုံျခင္း စကားမ်ားျခင္း နင္ပဲ ငါပဲစသည္ျဖင့္ရုိင္းစုိင္းစြာ ေျပာဆုိျခင္း ကုန္းတုိက္ျခင္း အမွားေျပာျခင္းစတဲ့ မ်ားစြာကုန္ေသာအကုသုိလ္ တရားေတြကုိျဖစ္ပြါးေစသည္” ဟု ဘုရားရွင္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက အဂၤုတၱရနိ ကာယ္တြင္ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ထုိအခ်က္မ်ားကိုၾကည့္ေသာအားျဖင့္ “မရွိေတာင္းတ ရွိေၾကာင့္ၾက” ဆုိေသာ ေလာကစကားအတုိင္း ေလာကလူသားမ်ားသည္ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားမရွိ လွ်င္လည္း ရွိလာေအာင္လုိလားၾက ေတာင္းတၾက၏ ရရွိလာၾကျပန္လွ်င္လည္း ခုိးသူစေသာရန္သူမ်ိဳးငါးပါး ၀င္ေရာက္ေနွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးမည့္အ ေရးကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကပူပန္မွဳမ်ား ျဖစ္ၾကရျပန္၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ရသူ မရသူဟူေသာ ထုိလူတန္းစားႏွစ္ရပ္၏ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ေပၚလာနုိင္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ ဆန္းစစ္ၾကည့္လုိက္ေသာအခါ ေကာင္းက်ိဳးေတြရွိသလုိ ဆုိးက်ိဳးမ်ားကုိလည္းေတြ႔ရွိေန ရေပသည္။ မရသူမ်ားအတြက္မွာမူ ပဌမဆုံးအေနျဖင့္ “အလာေဘာ” လာဘ္မရျခင္းဆုိေသာေလာကဓံကုိ ခံစားၾကရပါသည္။ စည္းစိမ္ဥစၥာမရွိေသာအခါ ဘ၀ကုိပင္ပင္ပန္းပန္းျဖတ္သန္းရသလုိ မိမိဆႏၵရွိေသာ ေကာင္းေသာအလုပ္မ်ားကုိဆႏၵရွိ သေလာက္ျပဳလုပ္ခြင့္မရရွိနုိင္ၾကေပ။ မိမိရရွိထားေသာလက္ရွိဘ၀ေလာက္ နွင့္မတင္းတိမ္နုိင္ပါက လုယက္ခုိး၀ွက္ ျခင္းစေသာမေကာင္သည့္ဒုစရုိက္အလုပ္မ်ားကုိ ျပဳလုပ္လာၾကေတာ့၏။ အေရးအႀကီးဆုံးအခ်က္သည္ မိမိ၏လက္ရွိဘ၀ မိမိ၏လက္ရွိအေျခအေနကုိ အမွန္အတုိင္းသိရွိထားဖုိ႔ပင္ ျဖစ္သည္။ မိမိဘ၀အမွန္ကုိမသိပါဘဲ ခ်မ္းသာသူမ်ား၏ ဘ၀ေတြကုိအားက်အတုယူေနၾကမည္ဆုိလွ်င္ ထုိသူတုိ႔၏ထုိထုိ လုပ္ရပ္မ်ားသည္ မတရားေသာနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္သာ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကိုရွာေဖြဖုိ႔က ပုိ၍မ်ားေလ ေတာ့၏။ တရားေသာနည္းႏွင့္ က်ိဳးစားရွာေဖြသူတုိ႔ကား ရွိေတာပါရွိ၏ သုိ႔ေသာ္ ရွား၏ဟူ၍သာ ေျပာရမည္ ျဖစ္ည္။ သူတစ္ပါးတုိ႔ မ်က္ရည္ႀကီးငယ္က်ၿပီးမွ ကုိယ္အတြက္ခ်မ္းသာသုခကုိ ရမည္ဆုိပါလွ်င္ ထုိခ်မ္းသာသုခ သည္ ခ်မ္းသာစစ္ခ်မ္းသာမွန္မဟုတ္ ထုိခ်မ္းသာသုခ၏ေနာက္ကြယ္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အက်ိဳးရလဒ္မ်ား ကား မိမိအတြက္လည္းအႏၲရာယ္မ်ားစြာရွိလာနုိင္၏ ထုိအႏၲရာယ္တုိ႔မွလြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ရန္ လည္းခဲရင္းလွ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ “ပရ ဒုကၡဴပဒါေနန၊ အတၱေနာ သုခမိစၧတိ။ ေ၀ရာ သံသဂၢ သံသေ႒ာ၊ ေ၀ရာေသာ န ပရိမုစၥတိ”ဟု ခုဒၵကနိပါတ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္ ကုကၠဳဋအ႑ခါဒိက၀တၳဳ၌ ဘုရားရွင္ေဟာ ၾကားေတာ္မူခဲ့ေပသည္။ လာဘ္မရသူမ်ားအေနႏွင့္ မိမိတုိ႔၏ ဘ၀ေပးအကုသုိလ္ကံကုိေကာင္းစြာ သေဘာ ေပါက္နားလည္ၿပီးလွ်င္ “ေရွးကဆုိးလုိ႔ အခုဆုိးပါသည္ အခုဆုိးေနာင္ဆုိးပါလိမ့္မည္” ဆုိေသာစကားအတုိင္း ေရွးအတိက္ကံေၾကာင့္ ယခုဘ၀မွာ ဆင္းေတာင့္ဆင္းရဲေနထုိင္ေနရသည္ကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ကာ ေနာင္ဘ၀ေကာင္းစားေရး အတြက္ ယခုလက္ရွိဘ၀မွာ မိမိအတြက္နွင့္ သူတစ္ပါးတုိ႔ဒုကၡေရာက္မည့္အလုပ္ မ်ိဳးေတြကုိ မလုပ္မိေအာင္ ဆင္ျခင္ေနထုိင္ကာ မိမိတတ္စြမ္းသေလာက္ စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းအမွဳမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ေနထုိင္ၾကပါလွ်င္ ေနာက္ေနာင္ဘ၀သံသရာ မ်ားစြာ၀ယ္ ဆင္းရဲတြင္းကလြတ္ေျမာက္နုိင္ၾကေပလိမ့္ မည္။ အခ်ဳပ္ဆုိရေသာ္ ဆင္းရဲ သူလူတန္းစားျဖစ္ေစ ခ်မ္းသာသူလူတန္းစားျဖစ္ေစ သႏၲဳ႒ီမဂၤလာနွင့္ျပည့္စုံဖုိ႔က အင္မတန္မွအေရးႀကီးလွ ေပသည္။ သႏၲဳ႒ီမဂၤလာကုိ မလုိက္နာနုိင္လွ်င္ေတာင္ အန၀ဇၨကမၼမဂၤလာကုိေတာ့ ေကာင္းမြန္စြာလုိက္နာ က်င့္သုံးေနထုိင္သင့္ၾကေပသည္။ သုိ႔မွသာ ဤကမၻာေလာကႀကီးအတြင္း၌ ကုိယ့္ဘ၀ ကုိယ့္မိသားစု ကုိယ့္အသုိင္းအ၀ုိင္း အသက္ဆက္လက္ရွင္သန္ေနထုိင္ဖုိ႔ရာအတြက္ တျခားေသာသူမ်ား၏ ဘ၀မ်ားကုိ မထိခုိက္မဆုံးရႈံး ေအာင္ေနထုိင္သြားမည္ဆုိသည့္အသိစိတ္က မိမိႏွလုံးသားမွာထာ၀ရ ရွင္သန္ ေနမွာျဖစ္ေပသည္။ ထုိသႏၲဳ႒ီစိတ္ထား အန၀ဇၨကမၼစိတ္ထားတုိ႔ျဖင့္ ေနထုိင္ၾကမည္ဆုိလွ်င္ အရာရာကုိ မစြန္႔လြတ္ နုိင္ေသး၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ထေျမာက္ေအာင္မွဳမရရိွေသးေသာ္လည္း ဘ၀ရွင္သန္ေရးအတြက္ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေနထုိင္သြားနုိင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ဤကဲ့သုိ႔ မေစာင့္စည္း နုိင္ခဲ့ပါလွ်င္ ထုိသူတုိ႔၏ဘ၀မ်ားသည္ ပင္လယ္ျပင္ကဆားငန္ေရေသာက္မိသူပမာ “ေသာက္ေလ ေသာက္ေလငတ္မေျပသုိ႔” ဆုိသည့္စကားလုိ ရေလလုိေလျဖစ္ကာ ေလာဘေနာက္သုိ႔ေကာက္ ေကာက္ပါ ေအာင္လုိက္ေနၾကရ ေပလိမ့္မည္။
ရသူမ်ားအတြက္မွာမူ “ လာေဘာ ” လာဘ္ရျခင္းဟူေသာ ေကာင္းသည့္ေလာကဓံတရားကုိ ခံစားၾက ရပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ မိမိတုိ႔ဆႏၵရွိေသာ ေကာင္းေသာအလုပ္မ်ားကုိဆႏၵရွိသေလာက္ျပဳလုပ္ခြင့္ရၾက သလုိ မေကာင္းသည့္အလုပ္မ်ားကုိလည္းလုပ္ခြင့္ရၾကေလေတာ့၏။ လူ၏သေဘာကလည္း မေကာင္းသည့္အာရုံေတြ အေပၚမွာသာေမႊ႕ေလွ်ာ္တတ္ၾကသည္ကမ်ားေလေသာေၾကာင့္ စည္းစိမ္ဥစၥာၾကြယ္၀သူလူအမ်ားစုသည္ ကုသုိလ္ ေကာင္းမွဳလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ မိမိတုိ႔၏စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားကုိ အသုံးမျပဳေလ့မရွိၾကဘဲ မေကာင္းသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ၌သာ အသုံးျပဳၾကသည္ ကမ်ားေလသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက “ပါပသၼႎ ရမတိ မေနာ” ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေသခ်ာစြာစဥ္းစား ၾကည့္ၾကမည္ဆုိလွ်င္ ဘ၀မွာထုိေပ်ာ္ရႊင္ မွဳမ်ိဳးမ်ားကုိ မည္မွ်အထိေပ်ာ္နုိ္င္ၾကပါမည္လဲ သက္တန္းဘယ္မွ်အထိေပ်ာ္နုိင္ၾကမည္လဲ ဘယ္အရြယ္ေလာက္ ထိေပ်ာ္နုိင္ၾကပါမည္လဲဆုိတာကုိဆင္ျခင္ေတြးေတာသင့္ေပသည္။ မိမိတုိ႔၏ စိတ္ဆႏၵအေလွ်ာက္ ငါးျဖာအာရုံ ကာမဂုဏ္မ်ားကုိ ပုထုဇဥ္သဘာ၀ခံစား ေပ်ာ္ပါးေနၾကစဥ္မွာ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ေပၚလာနုိင္မည့္ဆုိးက်ိဳးမ်ားကုိ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကသူကား အလြန္ပင္ရွားပါးလြန္းလွ၏။ ထုိေပ်ာ္ပါးမွဳ၏ေနာက္ ကြယ္တြင္ ဆုိးက်ိဳးမ်ားက အလြန္ပင္မ်ားလွသည္။ မလုိမုန္းထားသူေပါမ်ားျခင္း ရန္ၿငိဳးထားသူမ်ားျခင္း စီးပြါးေရးႀကီးပြါးေရးလာဘ္လာဘ မ်ားတျဖည္းျဖည္းေလွ်ာ့က်လာျခင္း စိတ္ခ်မ္းသာမွဳမွကင္းဆိတ္ျခင္း ပတ္၀န္းက်င္တြင္မ်က္ႏွာပန္းမလွျခင္း အရွက္ရတတ္ျခင္း မိမိခ်စ္သူႏွင့္ကြဲကြာတတ္ ျခင္းစေသာ ပစၥဳပၸန္ဆုိးက်ိဳးမ်ားကုိရရွိတတ္သလုိ အမ်ိဳးယုတ္၌ ျဖစ္ျခင္း နပုံးပ႑ဳတ္ျဖစ္ျခင္းစေသာ သံသရာအတြက္ဆုိးက်ိဳးမ်ားစြာကုိလဲရရွိနုိင္ေပသည္။ ထုိမွ်မကေသး မိမိကသတိလက္လြတ္ မဆင္မျခင္ အေပ်ာ္လြန္မိျပန္လွ်င္လည္း ထူးျခားဆန္းျပားလွသည့္ယခုေခတ္ျဖစ္ေပၚ ေနေသာေရာဂါဘယမ်ား ကလည္း မိမိသာမက မိမိ၏မိသားစုကုိပင္ဘ၀ပ်က္သြား ေစနုိင္သည့္ေၾကာက္စရာ ေရာဂါဆုိးေရာဂါဆန္းမ်ားျဖစ္သည္။ “အသြားမေတာ္ေတာ့တစ္လွမ္း အစားမေတာ္ေတာ့တစ္လုပ္” ဆုိသည့္ စကားလုိ ယခုေခတ္ကာလသည္ စားသတိသြားသတိဟု ေနရာတုိင္းတြင္သတိထားပါမွ ေတာ္ကာက်မည့္ေခတ္ ႀကီးျဖစ္သည္။ “မနုႆတၱဘာေ၀ါ ဒုလႅေဘာ” ဆုိသည့္စကားအတုိင္း လူ႔ဘ၀ဟူသည္ အလြန္အင္မတန္မွ ရခဲလွေသာ အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ခက္ခဲစြာရရွိလာေသာ လူ႔ေဘာင္လူ႔ဘ၀ဆုိတာကုိ သံသရာနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္လုိက္မယ္ဆုိျပန္ရင္လည္း ခဏမွ တစ္ကယ့္ကုိခဏေလးျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရခဲလွေသာလူဘ၀ ကုိရစဥ္အခုိက္အတန္႔မွာ “လသာတုန္း ဗုိင္းငင္” ဆုိသည့္စကားလုိ အႏွစ္သာရရွိေသာ ဘ၀တန္ဖုိးမ်ားကုိ အမိအရယူသင့္ၾက၏။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါဘဲ တရားသေဘာအရ မိမိတုိ႔တကယ္မပုိင္ဆုိင္ေသာေရႊေငြဥစၥာရတနာ မ်ားကုိ အလြန္အမင္းပုိင္ဆုိင္သည္ဟုအထင္ေရာက္ေနပါလွ်င္ မိမိတုိ႔ကေရႊေငြဥစၥာပစၥည္းမ်ားအေပၚ တန္ဖုိး ထားမွဳလြန္ကဲေနပါလွ်င္ ေရႊေငြဥစၥာပစၥည္းတုိ႔၏ ကဲ့ရဲ႕ေလွာင္ေျပာင္ရယ္ေမာျခင္းကုိခံရလိမ့္မည္ဟု စိႏၲေက်ာ္သူ ဦးၾသ၏ ၾသ၀ါဒထူးပ်ိဳ႕ဆုံးမစာ ပုိဒ္ေရ ၁၅ တြင္ ဤသုိ႔စပ္ဆုိဆုံးမထားပါသည္ “ငါ့၀ယ္ ငါ့ေရႊ၊ ငါ့ေၾကးေငြဟု၊ စိတ္ေစၾကည္သာ၊ ဆုိျပန္ပါလည္း၊ ၾကမၼာေဆာ္တုိက္၊ ေကာင္းေတာ္ခုိက္ကုိ၊ ဧည့္ဆုိက္မၽွသာ၊ တည္းခုိပါရွင့္၊ ငါးျဖာရန္သူ၊ ယူလွည့္တုိ႔ပါ၊ ေသမင္းခြာလည္း၊ သင့္ရာအေလွ်ာက္၊ တုိ႔ေရာက္သည္ပင္၊ တုိ႔အရွင္လွ်င္၊ ျဖစ္ခ်င္းလြန္းလွ၊ လြန္းမင္းစြဟု၊ ေဒါသခ်ီခ်ယ္၊ ေရႊေငြရယ္သည္၊” ဟု ဆုံးမစာကုိ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ တစ္ကယ္ေတာ့ေလာကႀကီးက သူ႔ပတ္၀န္းက်င္ တြင္ေနထုိင္လွ်က္ရွိၾကေသာ သက္ရွိသတၱ၀ါအားလုံးကုိ အၿမဲတန္းသခၤန္းစာမ်ား ေပး၍ဆုံးမေလ့ရွိပါသည္။ ေလာက၌ “သတိမမူေတာ့ ဂူမျမင္ သတိမူေတာ့ ျမဴေတာင္ ျမင္၏” ဆုိသည့္စကားအတုိင္း ထုိသခၤန္းစာတုိ႔ကုိ သတိျဖင့္ဆင္ျခင္ၾကည့္ရႈ႕သူမ်ားသာ ျမင္ေတြနုိင္ၾက ေပသည္။ သတိကင္းလြတ္သူတုိ႔အတြက္မွာမူ ျမင္ေတြ႔နုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ မွန္၏ ေလာကအတြင္း၌ရွိေသာ ေရႊသူေဌး စိန္သူေဌး ေငြသူေဌးတုိ႔သည္ သူတုိ႔အသက္ရွင္စဥ္ကာလမွာ မည္မွ်ပင္ဥစၥာပစၥည္းေပါမ်ားပါေစ မည္သုိ႔ပင္ဥစၥာ ပစၥည္းပုိင္ဆုိင္ပါေစ သူတုိ႔ေသဆုံးသြားၾကသည့္အခါ ထုိပစၥည္းမ်ားထဲမွ ျမဴမွဳံမွ်ေလာက္ကုိပင္ သူတုိ႔ႏွင့္တစ္ပါတည္းယူေဆာင္၍မသြားနုိင္ၾကေပ။ ဆင္းရဲသူလူတန္းစားတုိ႔လည္း ထုိနည္းတူစြာပင္ မည္သည့္ ဥစၥာပစၥည္းကုိမွ်ယူေဆာင္၍မသြားနုိင္ၾကေပ။ တစ္ကယ္တန္းယူေဆာင္သြားၾကရသည္က မိမိတုိ႔ျပဳလုပ္ခဲ့ၾက ေသာ ကုသိုလ္ကံ ႏွင့္ အကုသုိလ္ကံတုိ႔သာျဖစ္သည္။ ထုိကုသိုလ္ကံႏွင့္ အကုသုိလ္ကံတုိ႔သည္ မိမိ၏ ဘ၀သံသရာခရီးတြင္ သြားေလရာတုိင္း၌ အရိပ္ပမာလုိက္ပါေနမည့္တရားမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကုသုိလ္ကံက ဘ၀အတြက္ခ်မ္း သာကုိေဆာင္ၾကဥ္းေပးေသာ္လဲ အကုသုိလ္ကံသည္ကား ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားကုိ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးေပလိမ့္မည္။ တကယ္တမ္းဥပမာေပးရလွ်င္ ကုသုိလ္ကံဟူသည္ ေထာပတ္ဆီဦးနွင့္တူ ပါသည္။ အကုသုိလ္ကံသည္ကား ေၾကာက္ခဲနွင့္တူသလုိ ဘ၀ခႏၶာႀကီးက အုိးနွင့္တူ၏။ ေထာပတ္တုိ႔၏ သဘာ၀ကား ေရေပၚ၌သာတက္လာ ရုိးထုံးစံရွိသည္ ေရေအာက္၌ျမဳပ္ရုိးထုံးစံမရွိေပ ေက်ာက္ခဲတုိ႔၏သေဘာ သည္ကား ေရေအာက္၌သာျမဳပ္ရုိးထုံးစံရွိ၏ ေရေပၚ၌ေပၚရုိးထုံးစံမရွိေပ။ ထုိေၾကာင့္ ဘ၀ခႏၶာတည္းဟူေသာ အုိးႀကီးအတြင္း၀ယ္ ကုသုိလ္ႏွင့္တူေသာေထာပတ္မ်ားထည့္ထားပါက သက္တန္းကုန္ဆုံး၍ ဘ၀ခႏၶာအုိးႀကီး နစ္ျမဳပ္သြားခ်ိန္တြင္ ကုသုိလ္တရားတုိ႔က မိမိဘ၀ကုိ သုဂတိဟုေခၚေသာ အထက္အထက္ဘုံဘ၀တုိ႔၌သာ ေရာက္ေစတတ္၏ ေအာက္ေအာက္ဒုဂၢတိဘုံဘ၀တုိ႔သုိ႔ မေရာက္ေစနုိင္။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါဘဲ မိမိခႏၶာကုိယ္ အတြင္း၌ ေက်ာက္ခဲႏွင့္တူေသာအကုသုိလ္တရားမ်ား ထည့္သြင္းထားပါက ေအာက္ေအာက္ဒုဂၢတိဘုံဘ၀မ်ား သုိ႔သာေရာက္ေစပါလိမ့္မည္ သုဂတိဘ၀တုိ႔သုိ႔ဘယ္ေသာအခါမွေရာက္ေစနုိင္မည္မဟုတ္ေပ။ အမွန္စင္စစ္ ကုသုိလ္ဆုိေသာတရားသည္ ဘ၀၏အႏွစ္သာရ အရွိဆုံးတရားျဖစ္သည္။ မိမိပုိင္ဆုိင္ပါသည္ဆုိသည့္ေရႊေငြစိန္ ေက်ာက္စေသာ ပစၥည္းဥစၥာမ်ား ႏွင့္ အကုသုိလ္တရားမ်ားကား ဘ၀၏ အကာသက္သက္အေႏွာက္အယွက္ ပင္ျဖစ္ေတာ့၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ေလာက၌ အႏွစ္ကုိ အႏွစ္ဟုျမင္တတ္ဖုိ႔လုိသလုိ အကာကုိလည္း အကာဟုျမင္ေအာင္ ၾကည့္တတ္ဖုိ႔ အေရးႀကီးလွေပသည္။ အနွစ္ကုိ အကာဟုထင္ၿပီး အကာကုိအႏွစ္ဟုထင္ေနလွ်င္ကား အေတြးမွားအျမင္မွားမ်ားေၾကာင့္ အႏွစ္စစ္အႏွစ္မွန္ကုိ ဘယ္ေသာအခါမွ ရလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ အႏွစ္ကုိအႏွစ္ ဟုျမင္တတ္ၿပီး အကာကုိလည္း အကာဟုျမင္တတ္မွသာ အေတြးမွန္အျမင္မွန္မ်ားျဖင့္ ဘ၀၏အႏွစ္သာရမ်ားကုိ ရရွိနုိင္ၾကေပမည္။ ထုိအႏွစ္သာရရွိေသာ ဘ၀တန္ဖုိးမ်ားကုိ အမိအရယူနုိင္ဖုိ႔ဆုိသည္မွာလည္း လူ႔ဘ၀၏အဓိက တာ၀န္ေတြကုိေစာင့္ထိန္းက်င့္သုံး ေနထုိင္ဖုိ႔အထူးလုိအပ္လွ၏။ ဗုဒၶ၏ ေဒသနာေတာ္မ်ား၌လည္း လူ႔က်င့္၀တ္ လူ႔သိကၡာကုိေစာင့္ထိန္းျခင္းဟူသည္မွာ ေလာက၌ “အဓမၼ” က “ဓမၼ” အေပၚမလႊမ္းမုိးနုိင္ေအာင္ အားထုတ္ ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ဟုေတြ႔ရ၏။ ထုိသုိ႔အားထုတ္ျခင္းအားျဖင့္ မိမိ၏စည္းစိမ္ဥစၥာေတြဆုံးရႈံးခ်င္လည္းဆုံးရႈံးသြား နုိင္ပါသည္။ မိမိ၏ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပုိင္းေတြလည္း ဆုံးရႈံးေကာင္းဆုံးရႈံးသြားနုိင္ပါသည္။ ေနာက္ဆုံး မိမိ၏အသက္သည္ ပင္ဆုံးရႈံးသြားခ်င္လည္း ဆုံးရႈံးသြားေပလိမ့္မည္။ သုိ႔ရာတြင္ မည္သုိ႔ပင္ဆုံးရႈံးသြားေစကာမူ မိမိ၏တာ၀န္ကုိ စြန္႔လႊတ္ျခင္းမျပဳအပ္သလုိ မိမိ၏တာ၀န္ကုိေရွာင္လႊဲျခင္းလည္း မျပဳအပ္။ ဤသည္ကုိပင္ သတၱိရွိျခင္း ဟုေခၚဆုိရ၏။ ေလာကတာ၀န္ကုိေက်ပြန္ျခင္းဟု၍လည္းေခၚဆုိရ၏။ “အဓမၼ” က “ဓမၼ” အေပၚ မလႊမ္းမုိးနုိင္ေအာင္အားထုတ္ျခင္းဟူသည္မွာ ဤေလာက၌ ဒုစရုိက္တရား မ်ားကင္းေ၀းၿပီး သုစရုိက္တရားမ်ား ထြန္းကားလာေအာင္ အားထုတ္ျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ဤသုိ႔အားထုတ္ရန္လည္း ဆင္းရဲသူလူတန္းစား၌သာတာ၀န္ရွိ ေဆာင္နုိင္ရန္အတြက္ လူ႔ေလာက၌လူလာျဖစ္ရျခင္းျဖစ္၏။ လူ႔ေလာက၌လူလာျဖစ္လာရလွ်င္ ဘ၀ကေပးေသာ ဘ၀ေပးတာ၀န္ေတြကုိ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္မွာ လူ႔ဓမၼတာပင္ျဖစ္သည္။ လူဓမၼတာအရ လူ႔တာ၀န္ကုိေဆာင္ရြက္ ရာတြင္ မလုပ္သင့္သည္မ်ားကုိမလုပ္ပဲေနရဲျခင္း ႏွင့္ လုပ္သင့္သည္မ်ားကုိ လုပ္ရဲျခင္းမွစရ၏။ မည္သည့္လုပ္ ငန္းမ်ားသည္ လုပ္သင့္ေသာလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္၍ မည္သည့္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ မလုပ္သင့္ေသာလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ သည္ကုိဆုံးျဖတ္ရာ၌ “အတၱ” နည္းပါးမွဳႏွင့္ “အတၱ” ႀကီးထြားမွဳေပၚမွာ အေျခခံ၍ဆုံးျဖတ္ရ၏။
အတၱနည္းပါးလာေသာအခါ မိမိအတြက္ ပစၥည္းဥစၥာရရွိလုိမွဳကုိလည္း မငဲ့ကြက္။ မိမိအတြက္ အမ်ား၏ အသိအမွတ္ျပဳခံရျခင္းကုိလည္း မငဲ့ကြက္။ မိမိ၏ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားမွဳကုိလည္း မငဲ့ကြက္ေတာ့ေပ။ ဤေနရာ၌ ပစၥည္းဥစၥာ ရရွိမွဳကုိ “လာဘ” ဟုေခၚ၏။ အမ်ား၏ အသိအမွတ္ျပဳခံရမွဳကုိ “သကၠာရ” ဟုေခၚ၏။ ထင္ေပၚေက်ာ္ ၾကားမွဳကုိ “သိေလာက” ဟုေခၚ၏။ အတၱသည္ တဏွာျဖင့္ စြဲယူထားေသာ အတၱလည္းရွိ၏။ မာနျဖင့္စြဲယူထား ေသာ အတၱလည္း ရွိ၏။ ဒိ႒ိ ျဖင့္ စြဲယူထားေသာ အတၱလည္းရွိ၏။ ထုိ အတၱ သုံးမ်ိဳးလုံးသည္ပင္ စစ္မွန္ေသာ ခ်မ္းသာကုိအႏၲရာယ္ေပးသည့္ ပဓာန အႏၲရာယ္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ထုိတရားတုိ႔သည္ ေသာက ႏွင့္ ပရိေဒ၀ တုိ႔ကုိ ဖန္ဆင္းသူျဖစ္သလုိ ဒုကၡ ႏွင့္ ေဒါမနႆတုိ႔၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္လည္းျဖစ္၏။ လာဘ သကၠာရ သိေလာကတုိ႔ကုိ မိမိအတြက္ ဦးစာေပး၍ စဥ္းစားေသာအခါ မိမိကုိယ္ကုိခ်ီးေႁမွာက္ျခင္းဆုိေသာ အတၱသဂၤဟ မည္၏။ အတၱသဂၤဟဟူသည္ ေလာဘႀကီးပြါးမွဳအေပၚ အေျခခံမွျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါဘဲ ေလာကကုိ ခ်ီးေႁမွာက္ျခင္း ေလာကသဂၤဟအတြက္ အနစ္နာခံၿပီး မိမိ၏ကုိယ္က်ိဳးကုိစြန္႔လႊတ္ပါက လူတစ္ေယာက္အေန ျဖင့္ လူ႔တာ၀န္မ်ားကုိေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္သည္မည္၏။ ဤသို႔လူ႔တာ၀န္ကုိေက်ပြန္စြာထမ္း ေဆာင္ျခင္း သည္ “ေလာဘ” ေခါင္းပါးမွဳအေပၚ အေျခခံမွျဖစ္၏။ ေလာဘ တရားေတြေခါင္းပါးလာမွဳကုိပင္ အေလာဘ ဟုေခၚ၏။ လူတုိင္းလူတုိင္းသာ မိမိ၏ကုိယ္က်ိဳးကုိ အနစ္နာခံစြန္႔လႊတ္ၿပီး ေလာကအတြက္ ဦးစာေပး၍ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ ဆုိပါလွ်င္ ဤေလာကဤလူ႔ဘုံသည္ နတ္ဘုံႏွင့္မျခား ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာမ်ားနွင့္ သာယာလွပေနေပလိမ့္မည္။ ထုိသုိ႔မဟုတ္ပါဘဲ လူတုိင္းလူတုိင္းသည္ ေလာကအက်ိဳးထက္ မိမိတုိ႔၏ ကုိယ္က်ိဳးကုိသာေရွ႕တန္းတင္ ေဆာင္ ရြက္ၾကမည္ဆုိပါလွ်င္ ဤေလာက ဤလူ႔ဘုံႀကီးသည္ ဒုကၡအတိၿပီးေသာ ငရဲဘုံနွင့္မျခား အၿမဲတေစ ဒုကၡေတြ ပယ္လယ္ေ၀ေနေပလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာဘအရင္းခံ၍ ေရႊေငြစိန္ေက်ာက္စေသာရုပ္၀တၳဳပစၥည္း တုိ႔အေပၚ၌ တန္ဖုိးထားမွဳမ်ားကုိ အတတ္နုိင္ဆုံးနည္းနုိင္သမွ် နည္းပါးေအာင္က်င့္ေဆာင္ၾကမည္ဆုိပါလွ်င္ တစ္ခ်ိန္တြင္ အကာကုိလည္း အကာမွန္းသိ အနွစ္ကုိလည္း အႏွစ္မွန္းသိလွ်က္ အသာရဆုိေသာအႏွစ္မဲ့တရား မ်ားကုိဖယ္ရွားကာ သာရဟုေခၚေသာ အႏွစ္ရွိေသာတရား မ်ားကုိ ထုတ္ယူနုိင္ၾကမည္မွာအမွန္ပင္ျဖစ္ေပေတာ သည္။

ေမာင္သီ (ျမင္းမူ) 02.08.2011

ယေန႔ (၁၄-၀၈-၂၀၁၁) ၀ါေခါင္လၿပည္႔ ေမတၱာအခါေတာ္ေန႔ ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔ ဘုရားေက်ာင္း ကန္မ်ား ေနအိမ္မ်ားတြင္ အလွဴဒါနမ်ားကုိ တတ္နိုင္သမွ် ၿပဳလုပ္ၾကသလုိ သဘာ၀ ရာသီဥတု ေဘးဒဏ္ေၾကာင္႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကေသာ ပဲခူး ၿပည္သူေတြအတြက္ သီတဂူ သာသနာၿပဳအဖြဲ႔၀င္ အခ်ိဳ႕က အလွဴဒါနေလးအေၾကာင္းကုိ တင္ၿပခ်င္ပါသည္၊
အခုကဲ့သုိ႔ မိုးေတြ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ရြာ၊ ၿမစ္ေရ၊ ဒီေရတက္ခ်ိန္ၿဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ၿမန္မာၿပည္ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေရၾကီးမွဳ႕ေတြ ၿဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ေရလႊမ္းမိုးတာ ခံၾကရတဲ႔ ၿပည္သူေတြအတြက္ ေနေရး၊ ၀တ္ေရး၊ စားေရးေတြ အေတာ္ေလးကုိ ခက္ခဲေနၾကရၿပီး ေနစရာ၊ ၀တ္စရာ၊ စားစရာေတြမွာ ေရေတြနစ္ၿမွဴပ္ ခံေနၾကရေသာ လူေတြအတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ား ဖြင္႔လွစ္ၿပီ ကယ္ဆယ္ေစာင္႕ေရွာက္ေနၾကပါသည္။
ထုိကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ဦးေဆာင္လုပ္ေနေသာ ပဲခူးၿမိဳ႕ ဥႆာ ၿမိဳ႕သစ္ရွိ ၀ိသိဇၹကေက်ာင္းမွ ဆရာေတာ္ၾကီးၿဖစ္ေသာ ဦးသူရိယထံမွ သတင္းရရွိေသာေၾကာင္႔ သီတဂူသာသနာၿပဳ အဖြဲ႔၀င္ အခ်ိဳ႔က အလွဳေငြမ်ား စုေဆာင္းၿပီး ေမတၱာ ကရုဏာအခါေတာ္ေန႔နဲ႔ တုိက္တိုက္ဆုိင္ဆုိင္ သြားေရာက္ လွဴဒါန္းခဲ႔ပါသည္။
ေန႕လည္ (၁၂)နာရီခန္႔တြင္ ရန္ကုန္မွ သီတဂူ သာသနာၿပဳ အဖြဲ၀င္အခ်ိဳ႔နွင္႔မိသားစု၀င္မ်ား သည္ ပဲခူးၿမိဳ႕သုိ႔ ထြက္ခြာၾကၿပီး ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္ရွိရာ ဥႆာၿမိဳ႕သစ္ေက်ာင္းသူိ႔ ဦးတည္သြားေရာက္ၾက ပါသည္။ ဆရာေတာ္မွ အလွဳဴရွင္ မိသားစုမ်ားအား ခရီးေရာက္ မဆုိက္ ခဏနားၿပီး ေန႕လည္စာ ထမင္းနွင္႕့မုန္႕မ်ားကုိ တည္ခင္း ဧည္႔ခံကာ အလွဳရွင္မ်ားအား ေရၾကီး၍ ဒုကၡေရာက္ေနၾကေသာ ၿပည္သူမ်ားအေၾကာင္း ရွင္းလင္း မိန္႕ၾကားေနပါသည္၊ မိန္႔ၾကားရာတြင္ ပဲခူးၿမိဳ႕ ေၿမနိမ္႔ပိုင္းရပ္ကြက္မ်ားတြင္ ေရမ်ား ၀င္ေရာက္ေသာေၾကာင္႕ ထုိေနရာတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ လူမ်ားသည္ ေရေဘးလြတ္ရာသုိ႔ ေၿပးလာရေၾကာင္း ထုိေရးေဘး ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ေရေဘး ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း(၃)ခု ဖြင္႕လွစ္ကာ ေစာင္႕ေရွာကၾ္ကရေၾကာင္း၊ အခုလွဴဒါန္းမည္႕ က်ိဳက္ပြန္ဘုရား ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းတြင္ လူေပါင္း(၁၈၃၈)ေယာက္ရွိေၾကာင္းကုိလဲ မိန္႕ၾကားသြားပါသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ရရွိေသာ အလွဴေငြ ပမာဏနွင္႔ မည္သုိ႔လွဳဒါန္း မည္ကုိ သီတဂူမွ ဦးသန္းလြင္၊ ဦးၿမင္႔ေအာင္၊ ဦးေအာင္ၿမင္႕သိန္းတုိ႔ႏွင္႔ညွိနွုိင္း တုိင္ပင္ၾကေလသည္။ ရရွိေသာ အလွဴေငြ သိန္း(၂၀) ၿဖင္႔ သင္႔ေတာ္ရာကုိ စဥ္းစားတုိင္ပင္ကာ လွဳဒါန္းရန္ ဆံုးၿဖတ္ၾကပါသည္၊
ဆရာေတာ္မွ မိန္႕ၾကားသည္မွာ ဒီေန႕ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းတြင္ တစ္ေန႕တာ အဟာရ ထမင္းအလွဳ႔ရွင္ ရွိေနပါသည္၊ မနက္ဖန္ (၁၅-၈-၂၀၁၁)အတြက္ ထမင္းအလွဳ႔ရွင္ မရွိေသးေသာေၾကာင္႔ ရရွိေသာအလွဳေငြထဲမွ တစ္ေန႕တာ ထမင္းစရိတ္ ေၿခာက္သိန္းေက်ာ္ကုိ လွဴဒါန္း အဟာရဒါနၿပဳရန္ ဆံုးၿဖတ္လိုက္ပါသည္၊က်န္အလွဳေငြမ်ားကုိ တကယ္႔အသံုး၀င္ရန္ အတြက္သာ အသံုးၿပဳလုိသည္ ေနရာ အတြက္သာ လွဴဒါန္းလိုေၾကာင္း ဆရာေတာ္အားေလွ်ာက္ထား တုိင္ပင္ေသာအခါ ဆန္မ်ား လွဳဒါန္းရန္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး ဆရာေတာ္မွ သူရဲ့ဆန္ကုန္သည္ ဒကာၾကီးထံ ဖုန္းၿဖင္႕ ဆန္အိတ္ေပါင္း(၇၇) အိတ္ကုိ ၀ယ္ယူၿပီး လူတစ္ဦးလွ်င္ ဆန္တၿပည္နံဳး လွဳဒါန္းနုိင္ရန္ စီစဥ္လုိက္ပါသည္၊ ဆန္ကုန္သည္မွလဲ သဒၵါထက္သန္စြာ ကားခနွင္႕ ဆန္တၿပည္ထဲ႔ အိတ္မ်ားကုိပါ ပါ၀င္လွဴဒါန္းကာ ကုသုိလ္ယူခဲ႔ပါသည္၊
ဆရာေတာ္နဲ႔ ေက်ာင္းသံဃာမ်ား အလွဴရွင္မ်ားသည္ ေရေဘးဒုကၡသည္စခန္းဖြင္႔ထားရာ က်ိဳက္ပြန္ ေစတီေတာ္သု႔ိ သြားေရာက္ၾကၿပီီး တာ၀န္ယူေစာင္႔ေရွာက္ေနၾကေသာ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားနဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး ဆန္မ်ားကုိ တၿပည္တစ္အိတ္ထဲ႔ကာ ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေ၀ငွ လွဴဒါန္းခဲ႔ ၾကပါသည္၊ ေနာက္တစ္ေန႕စာ အဟာရကုိလဲ ေက်ာင္းမွဆရာေတာ္ ကုိယ္တုိင္ စီမံ ကြပ္ကဲကာ ေက်ာင္းမွခ်က္ၿပဳတ္ လွဴဒါန္းေပးပါသည္။ ဆန္ေတြေ၀ငွ ၾကေသာအခါတြင္လဲ ဆရာေတာ္ကုိယ္တုိင္ စီးမံၿပီး ေက်ာင္းသံဃာေတာ္မ်ားနွင္႔ လုပ္အားေပး လူငယ္မ်ား က၀ုိင္း၀နး္ကူညီကာ ေမတၱာ ကရုဏာ အလွဴေတာ္ေလး ကုိ ၿဖစ္ေၿမွာက္ေအာင္ ၀ုိင္း၀န္းကုသုိလ္ အတူတူ ယူၾကသည္မွာ ပီတိ ေသာမနႆ ၿဖစ္ရပါသည္၊
ပဲခူးၿမိဳ႕တြင္ ေရေဘး ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ သီတဂူ အဖြဲ႔၀င္ အခ်ိဳ႕မွ လွဴဒါန္းေငြ စာရင္းေလးကုိ သဒၶါပြားနုိင္ေအာင္ ေရးသားေပးလုိက္ပါသည္၊

(၁) ေဒၚစန္းႏဲြ႔ မိသားစု အလွဴေငြ - ၁၅၀၀၀၀ က်ပ္
(၂) သီတဂူ ေဒါက္တာၿမတ္သူ မိသားစု အလွဴေငြ - ၁၀၀၀၀၀၀ က်ပ္
(အာရွေတာ္၀င္ )
(၃) သီတဂူ ဦးသန္းလြင္ မိသားစု အလွဴေငြ - ၃၀၀၀၀၀ က်ပ္
(၄) သီတဂူ ဦးၿမင္႔စိန္ မိသားစု အလွဴေငြ - ၁၀၀၀၀၀ က်ပ္
(လွဆန္းယဥ္)
(၅) သီတဂူ ဦး၀င္းေအာင္ မိသားစု အလွဴေငြ - ၁၀၀၀၀၀ က်ပ္
(၆) သီတဂူ ဦးတင္ေအး မိသားစု အလွဴေငြ - ၁၀၀၀၀၀ က်ပ္
(၇) သီတဂူ ဦးေအာင္ၿမင္႔သိန္း မိသားစု အလွဴေငြ - ၁၀၀၀၀၀ က်ပ္
(၈) သီတဂူ ဦးၿမင္႕ေအာင္+ေဒၚစုိးမိုးၾကည္ အလွဴေငြ - ၁၀၀၀၀၀ က်ပ္
(သရုပ္ေဆာင္) မိသားစု
(၉) သီတဂူ ဦးပီေကဆင္း မိသားစု အလွဳေငြ - ၅၀၀၀၀ က်ပ္

တုိ႔ကုိ သဒၶါထက္သန္စြာ လွဴဒါန္းၾကသလို၊ ပဲခူး ဥႆာၿမိဳ႕သစ္ ၀ိသိဇၥကေက်ာင္းမွ ဆရာေတာ္ၾကီးနွင္႕ တပည္႔ရဟန္းမ်ား၊ကလဲ လုပ္အား အလွဴပါ၀င္ၾကပါသည္၊ ဆရာေတာ္ရဲ႔ ဒကာၾကီး ဆန္ကုန္သည္မွလဲ ဆန္ပုိ႕ေဆာင္ခနွင္႔ ထုပ္ပုိး အိတ္မ်ားကုိလဲ သဒၶါထက္သန္ လွဴဒါန္းၾကေသာေၾကာင္႔ ဒီ သီတဂူေမတၱာ ကရုဏာ အလွဴေတာ္ေလးသည္ ေအာင္ေအာင္ၿမင္ၿမင္နွင္႔လွဴဒါန္းနုိင္ခဲ႔ၾကရေပသည္။
သီတဂူ သာသနာၿပဳ အဖြဲ႕သည္ သီတဂူ ဆရာေတာ္ၾကီးရဲ႔ လမ္းညႊန္ဦးေဆာင္မွဳ႕ ၿဖင္႔ ဒုကၡေရာက္ ေနၾကရေသာ လူမ်ိုး ဘာသာမေရြး အခ်ိန္ေနရာ ေဒသမေရြး လွဴဒါန္းေနၾကသည္မွာ မိမိ ကုိယ္က်ိဴးကုိ မဘက္ဘဲ သာသနာၿပဳစိတ္ဓါတ္နွင္႕ သာသနာၿပဳ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္မ်ားကုိ ၾကည္ညိဳ သဒၶါပြားမ်ား သာဓုေခၚဆုိနိုင္ေအာင္ တင္ၿပလိုက္ပါသည္၊
အလွဴပြဲ ေလးေအာင္ၿမင္ေအာင္ အဘက္ဘက္မွ ၀ုိင္း၀န္းကူညီ ၾကေသာ ကုသုိလ္ရွင္မ်ား ကုိလည္းအထူးေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္၊


သီတဂူစန္းလပမာ ခ်မ္းၿမသာယာရွိၾကပါေစ။
ပန္းစပယ္(လွဆန္းယဥ္)

သူတည္းတစ္ေယာက္၊ ေကာင္းဖို႔ေရာက္မူ
သူတစ္ေယာက္မွာ၊ ပ်က္လင့္ကာသာ
ဓမၼတာတည္း။

ေရႊအိမ္နန္းႏွင့္၊ ၾကငွာန္းလည္းခံ
မတ္ေပါင္းရံလ်က္၊ ေပ်ာ္စံရိမ္ၿငိမ္
စည္းစိမ္မကြာ၊ မင္းခ်မ္းသာကား
သမုဒၵရာ၊ ေရမ်က္ႏွာထက္
ခဏတက္သည့္၊ ေရပြက္ပမာ
တစ္သက္လ်ာတည္း။

ၾကင္နာသနား၊ ငါ႔အားမသတ္
ယခုလႊတ္လည္း၊ မလြတ္ၾကမၼာ
လူတကာတို႔၊ ခႏၶာခိုင္ၾကည္
အတည္မျမဲ၊ ေဖာက္လြဲတတ္သည္
မခၽြတ္စသာ၊ သတၱဝါတည္း။

ရွိခိုးေကာ္ေရာ္၊ ပူေဇာ္အကၽြန္
ပန္ခဲ႔တံု၏၊ ခိုက္ၾကံဳဝိပါတ္
သံသရာစက္၌ ၊ ႀကိဳက္လတ္တံုမူ
တံု႔မယူလို၊ ၾကည္ညိုစိတ္သန္
သခင္မာန္ကို၊ ခ်န္ဘိစင္စစ္
အျပစ္မဲ႔ေရး၊ ခြင့္လွ်င္ေပး၏
ေသြးသည္အနိစၥာ၊
ငါ႔ခႏၶာတည္း။

(အနႏၱသူရိယ အမတ္)

ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြလို႔ အေခၚခံေနရတဲ့သူေတြကုိၾကည့္ပါ။ ပညာတတ္ပုိင္းက လက္နက္အဆန္းေတြ တီထြင္ေပးတယ္၊ ဓနရွင္ပုိင္းက လက္နက္အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ၾကတယ္၊ အာဏာရွိပုိင္းက သတ္ျဖတ္ဖုိ႔ အမိန္႔ေပးမဆုံး ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ။

(မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္-အမရပူရ)

ရုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရတုိ႕ ကုိယ္ကဤပုံျဖစ္လုိတုန္လည္း တစ္ဖုံဆင္ကြဲသူတနဲျဖင့္
ေဖာက္လြဲတက္စြာ ဓမၼတာကုိ ပညာစကၡဳေမွ်ာ္ေထာက္ရုဳ႕၍
ယခုကပင္လွ်င္ မအုိခင္က၊ ႀကိဳတင္ေကာင္းမႈ ႀကိဳးစားေလာ။
ယခုကပင္လွ်င္ မနာခင္က၊ ႀကိဳတင္ေကာင္းမႈ ႀကိဳးစားေလာ။
ယခုကပင္လွ်င္ မေသခင္ကႀကိဳတင္ေကာင္းမႈ ႀကိဳးစားေလာ

(တိပိဋက- မင္းကြန္းဆရာေတာ္)

ဗုဒၶျမတ္စြာေလာင္းလ်ာတုန္းက၊ ေနာက္ဆုံးအထိပါရမီ လူနတ္မ်ားစြာ၊
ခ်မ္းသာေရးမို ့၊ အသက္ေပး၍၊ ျဖည့္ခဲ့သည္၊ ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာအတြက္ေတာ့့၊
ငါပါအသက္ဆုံးေစမည္၊ ေနာက္မဆုတ္ေပါင္၊
ခုလုိေတြးလုိ ့၊ ကုသုိလ္ေရးမုိ ့၊ ႀကိဳးစားမည္၊
ဒုိ ့လဲႀကိဳးစားမည္။

(မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္)

ငါးအာ႐ံုဘင္အစု၊ ခင္မႈနဲ႔ေန႔ကုန္။ နင္ယခုေမ႔ပံုလို၊ ေတြ႔မၾကံဳစခန္း။
ပါယ္ေလး၀ ေသာကဘံုမွာ၊ ေမ်ာရ႐ံု ရွိေတာ႔ခမန္း။
ေအာက္၀ီစိ ေသာင္အငူမွာ၊ ေခါင္းမျပဴစတမ္း။
ႏွစ္အရွည္ နစ္မည္လမ္းကိုလ၊ နင္ေမွ်ာ္စမ္း နင့္ကိုယ္။
ေဒသနာထင္အလင္းရယ္ႏွင့္၊ နင့္အဖ်င့္ ပိုထက္သာပို။
သည္ေလာဘ စ႐ိုက္အိုကို၊ မလိုက္လို ေရွာင္ပစ္လို႔၊
ေနာင္အသစ္ တကယ္ျပင္လွ်င္၊ ေကာင္းဘို႔အစဥ္။
ခြင့္သာခိုက္မွ မလိုက္ခ်င္လွ်င္၊ အမိုက္နင့္ျပင္ ရွိေသးေလလိမ္႔လား။
ခြင့္သာဆဲမွ မခဲခ်င္လွ်င္ အလြဲနင့္ျပင္ ရွိေသးေလလိမ္႔လား။
ခြင့္သာတုန္းမွ မရုန္းခ်င္လွ်င္၊ အ႐ံႈးနင့္ျပင္ ရွိေသးေလလိမ္႔လား။

(လယ္တီဆရာေတာ္)

ျမတ္ဗုဒၶ၏သာသနာေတာ္၌ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရွင္ ရဟန္းတုိ႔သည္-(၁)။ စာေပပရိယတၱိ သင္ၾကားပုိ႔ခ် ေဟာေျပာျခင္းတည္းဟူေသာ "ဂႏၳဓုရ" ဟုဆုိအပ္ေသာ "ပရိယတၱိသာသနာ" (၂)ရုပ္နာမ္ ဓမၼသခၤ ါရတရားတုိ႔၏ သာဘာ၀ဓမၼတုိ႔ကို အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱစသည္အားျဖင့္ ရႈမွတ္ဆင္ျခင္ပြားမ်ားျခင္းတည္းဟုူေသာ "၀ိပႆနာဓုရ" ဟုဆုိအပ္ေသာ " ပဋိပတၱိသာသနာ" ထုိဓုရႏွစ္ျဖာ သာသနာ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးကုိ မျဖစ္မေန ထမ္းေဆာင္ၾကရေပမည္။
ထုိသာသနာေတာ္တာ၀န္ႀကီး ႏွစ္ရပ္ကုိ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ဘုိ႔ရန္ (၁) ဆြမ္း၊ (၂) သကၤန္း၊ (၃) ေက်ာင္း၊ (၄) ေဆးတည္းဟုေသာ ပစၥည္းေလးပါး ျပည့္စုံဘုိ႔ရန္ အလြန္အေရးႀကီးလွေပသည္။

ထုိ႔ေၾကာင္ ျမတ္ဗုဒၶက "သာဂါရာ အနာဂါရာ စ ၊ ဥေဘာ အေညာညနိႆိတာ၊ အာရာဓယႏၱိ သဒၶမၼံ၊ ေယာဂေကၡမံ အႏုတၱရံ" ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဒကာ ဒကာမေတြက ပစၥည္းေလးျဖင့္ ေထာက္ပံ့ၾက၊ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရွင္ ရဟန္းမ်ားက တရားျဖင့္ခ်ီးေျမွာက္လ်က္ ဆရာ ဒကာလက္တြဲၿပီး အျမတ္ဆုံးျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္တုိင္ေပါက္ ခရီးေပါက္ေအာင္ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရမည္သာျဖစ္သည္။ ေလာကမွာ သက္ရွိသတၱ၀ါအားလုံး အာဟာရကုိ အမွီျပဳ၍ အသက္ရွင္ေနထုိင္ၾကရေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက "သေဗၺ သတၱာ အာဟာရ႒ိတိကာ" လို႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

ဆြမ္းလွဴဒါန္းက်ဳိး၊ လက္ငင္းတုိး၊ အက်ဳိးႀကီးလွသည္။
အက်ဳိးႀကီးလွ၊ ဆြမ္းဒါန၊ ဗုဒၶေဟာျပသည္။
ဆြမ္းလွဴဒါန္းျခင္းေၾကာင့္ အလွဴခံျဖစ္ေသာ ရွင္ ရဟန္းမ်ားအတြက္ အက်ဳိးတရားငါးပါးကုိ မုခ်မေသြ ရႏုိင္ေပသည္၊ အသက္ရွည္ျခင္း၊ အဆင္းလွျခင္၊ ခ်မ္းသာႀကီးျခင္း၊ ခြန္အားႀကီးျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာႀကီးျခင္းတုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ အလွဴရွင္ျဖစ္ေသာ ဒကာ ဒကာမမ်ားအတြက္ အက်ဳးိတရား ဆယ္ပါးရႏုိင္ေပသည္။ အသက္ရွည္ျခင္း၊ အဆင္းလွျခင္း၊ တည္ၾကည္ျခင္း၊ ခြန္အားႀကီးျခင္း၊ အၿခံအရံမ်ားျခင္း၊ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးခ်မ္းသာျခင္း၊ အစားအစာေပါမ်ားျခင္း၊ အေဖ်ာ္ယမကာေပါမ်ားျခင္း၊ ရဲရင့္ျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာႀကီးျခင္းတုိ႔ျဖစ္ေပသည္။
ထုိ႔အျပင္ " သီလာဒိဂုဏယုတၱႆ ဟိ ကဋစၦဳဘိကၡာပိ ဒိႏၷာအေနကာနိကပၸသဟႆာနိ ဒုဂၢတိ၀ိနိပါတေတာ ရကၡတိ" ဆြမ္းတစ္ဇြန္းအလွဴရွင္သည္ ကပ္ကမၻာေပါင္း ေထာင္ေသာက္းမ်ားစြာတုိ႔၌ မေကာင္းဆင္းရဲေသာ ဘ၀တုိ႔သုိ႔မေရာက္ႏုိင္၊ မေကာင္းဆင္းရဲေသာ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားမေတြ႔ႏုိင္ဟုျမတ္စြာဘုရားမိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဧကန္မုခ် ထုိးအက်ဳိးႏွစ္ပါးကုိလည္း ခံစားရမွာျဖစ္ပါသည္။
အရွင္အႏုရုဒၶါအေလာင္း အႏၷဘာရ သူဆင္းရဲသည္ သုမနသူေဌး၏ အခစား အလုပ္သမားျဖစ္ခဲ့ဘူး၏။ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္းေတာထဲသို႔ အလုပ္သြားရ၏၊ တေန႔ေသာအခါ ေတာထဲမွရြာသုိ႔အျပန္ ရြာတံခါးေပါက္၌ ပေစၥကဗုဒၶအရွင္ျမတ္တပါးကုိေတြ႕၏။ အႏၷဘာရသည္ ပေစၥကဗုဒၶအရွင္ျမတ္အား ဆြမ္းလွဴလိုေသာေၾကာင့္ အိမ္သုိ႔ျပန္၍သူ၏ဇနီးသည္အား ငါ့ဘုိ႔ခ်န္ထားတဲ့ ထမင္းရွိေသးလားဟု ေမး၏၊ ဇနီးသည္က ရွိေသးေၾကာင္းေျပာလိုက္ေသာအခါ အရွင္ပေစၥကဗုဒၶမေထရ္ျမတ္ထံ ျပန္သြား၍ သပိတ္ကုိေတာင္းယူကာ သူတုိ႔ဇနီးေမာင္ႏွံအတြက္ ခ်က္ထားေသာထမင္း ဟင္းတုိ႔ကုိ အကုန္ေလာင္းလွဴလိုက္ေလသည္။ သုမနသူေဌး၏ ထီးေစာင့္နတ္သည္ အရွင္ပေစၥကဗုဒၶမေထရ္ျမတ္၌ လွဴလိုက္သည့္ဆြမ္းအလွဴဒါနသည္ ႀကီးက်ယ္မြန္ျမန္လွပါေပစြတကားဟု ေကာင္းခ်ီးၾသဘာေပး၏၊ သုမနသူေဌးက ငါဒီေလာက္ႀကီးက်ယ္ေအာင္လွဴေနတာကုိ မင္းမေတြ႔ဘူးလား၊ ဘာခုမွ လာၿပီးေကာင္းခ်ီးေပးေနရသနည္းဟု ေမးေသာအခါ ထီးေစာင့္နတ္က သူေဌးမင္း အကၽြႏု္ပ္ေကာင္းခ်ီးေပးတာ သူေဌးမင္း၏အလွဴကုိ ေကာင္းခ်ီးေပးတာ မဟုတ္ဘူး၊ အႏၷဘာရ၏အလွဴကုိ ေကာင္းခ်ီးေပးတာ ျဖစ္ပါသည္ဟု ေျဖၾကားလုိက္၏။
သုမနသူေဌးသည္ အႏၷဘာရကုိေခၚ၍ မင္း၏အလွဴကုိ ငါ့ေပးပါ ကုန္က်စရိတ္ေတြအတြက္ ငါပုိက္ဆံေပးပါမည္ဟု ေျပာ၏၊ အႏၷဘာရကက မေပးႏုိင္ေၾကာင္းျငင္းဆုိ၏၊ အဲဒီလိုဆုိလွ်င္ အလွဴဒါန၏ အမွ်ကုိေတာ့ ငါ့ကုိေပးေ၀ပါဟု ေတာင္းဆုိျပန္၏။ အႏၷဘာရက အလွဴဒါန၏အမွ်ကုိေတာ့ ေပးေ၀ဘုိ႔ သင့္ မသင့္ ပေစၥကဗုဒၶမေထရ္ျမတ္ကုိ ေမးျမန္းၾကည့္ပါဦးမည္ ေပးသင့္သည္ဆုိပါက ေပးပါမည္ဟုေျပာလိုက္၏။ ပေစၥကဗုဒၶမေထရ္ျမတ္က ေပးေ၀သင့္ေၾကာင္းအမိန္႔ရွိ၍ သုမနသူေဌးအား အမွ်ကုိ ေပးေ၀၏။
သုမနသူေဌးကလည္း အႏၷဘာရကုိ ေက်းဇူးဆပ္ေသာအားျဖင့္ အသျပာတစ္ေထာက္ကုိ ေပး၏၊ အႏၷဘာရသည္ ေနာက္တေန႔၌ ရွင္ဘုရင္အား ဆြမ္းအလွဴ၏အမွ်ကုိ ေပးေ၀၍ ဆုလာဘ္တစ္ေထာင္ရျပန္၏။ အႏၷဘာရသည္ အိမ္ေဆာက္ဘုိ႔ ေျမတူးရာ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ေရႊအုိးတုိ႔ကုိ ေတြ႔ျပန္၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ရွင္ဘုရင္က အႏၷဘာရအား သူေဌးရာထူးကို ခ်ီးျမွင့္ေပးသနားေတာ္မူ၏၊ ဤသည္ကား ပေစၥကဗုဒၶမေထရ္ျမတ္အား လွဴဒါန္းခဲ့ေသာ ဆြမ္းဒါန၏ အက်ဳိးအာနိသင္ျဖစ္ေပသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ သာသနာေတာ္တြင္း၌ သာသနာ့၀န္ထမ္း ရွင္ ရဟန္းမ်ားအား ဆြမ္းဆက္ကပ္လွဴဒါန္းၾကကုန္ေသာ ဒကာ ဒကာမအေပါင္း သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔သည္ အရွင္အႏုရုဒၶါအေလာင္းလ်ာ အႏၷဘာရနည္းတူ ယခုမ်ကေမွာက္ဘ၀မွာပင္ ေလာကီခ်မ္းသာအျဖာျဖာတုိ႔ကုိ ရရွိခံစားႏုိင္ၾကကုန္သည္ျဖစ္၍ ေလာက သာသနာႏွစ္ျဖာေကာင္းက်ဳိးတုိ႔ကို သယ္ပုိးထမ္းေဆာင္လ်က္ "0၀ိမုတၱိသုခ" တည္းဟူေသာ ေလာကုတၱရာခ်မ္းသာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ၾကပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလ်က္-----

ေၾသာ္ ေကာင္က်ဳိးႀကီးလွ၊ ဆြမ္းဒါန၊
ေၾသာ္ လွဴထုိက္ေပစြ။ ဆြမ္းဒါန၊
ေကာင္းက်ဳိးျမတ္ႏုိ္း၊ ေကာင္းေအာင္ႀကိဳး၍၊ ေကာင္းက်ဳိးကုိယ္၌ တည္ေစမင္း။

သာသနာေတာ္သကၠရာဇ္-၂၅၅၃ခု၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္-၁၃၇၃ခု၊ သီတဂူဗုဒၶတကၠသုိလ္ (မႏၱေလး)​၏ ထာ၀ရ ေန႔ဆြမ္း၊ အရုဏ္ဆြမ္း အလွဴရွင္စာရင္း-------
၁။ ေဒၚညြန္႔ညြန္႔ေအး (မန္းတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအမႀကီး)
၂။ ဦးတင္ေပါ မိသားစု (ျမဘုရင္-မန္း)
၃။ ဦးျမင့္သန္းေအာင္+ေဒၚျမင့္ျမင့္သိန္း မိသားစု (မန္း)
၄။ ဦးခ်ဳိေလး+ေဒၚၾကည္ မိသားစု (သီတဂူ ေႏြၿငိမ္း- မန္း)
၅။ ေမာရိယေဆးတုိက္ မိသားစု (မန္း)
၆။ ဦးစုိးထြန္း+ေဒၚခင္ၿပံဳးၾကည္ မိသားစု (စစ္ကုိင္း)
၇။ ကုိေအာင္၀င္း+မေအးစံပယ္ျဖဴဟန္ မိသားစု (မင္းသီဟ-မန္း)
၈။ သီတဂူေမာင္ေမာင္ မိသားစု (ဗီဒီယုိရုိက္ကူးေရး-မန္း)
၉။ ဦးေသာင္းဥာဏ္+ေဒၚခင္လွ မိသားစု (ေအာင္ခ်မ္းသာစတုိး-မန္း)
၁၀။ ကုိေအာင္ႏုိင္ေဆြ+မျမင့္ျမင့္ႏြယ္ မိသားစု (သီရိေရႊစင္ေရႊဆုိင္-မန္း)
၁၁။ ကုိေက်ာ္ျမင့္ေဆြ+မေစာၾကဴ၀င္း မိသားစု (ေရႊျပည္မုိးကေဖး-မန္း)
၁၂။ ေဒါက္တာေမာင္ဦး+ေဒၚမုိ႔မုိ႔ မိသားစု (မန္း)
၁၃။ ဗုိလ္စိန္မွန္-ရန္ကုန္သီတဂူသာသနာျပဳအဖြဲ႔ (ရန္ကုန္) တုိ႔အား မွတ္တမ္းတင္အပ္ပါသည္။ ။

ဖုိးကာ (မန္းသီတဂူ)။